Türkiye’de gelir ve kurumlar vergisine tabi mükelleflerin yıl içinde elde ettikleri kazançlar üzerinden ödedikleri geçici vergi, vergi sistemimizin önemli yapı taşlarından biridir. Bu uygulama, hem devletin yıl içerisinde düzenli vergi geliri elde etmesini sağlar hem de mükelleflerin yıllık vergi yüklerini daha planlı şekilde karşılamalarına olanak tanır.

Geçici vergi, gerçek usulde vergilendirilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, yıl içerisinde üçer aylık dönemler itibariyle hesapladıkları kazançları üzerinden ödedikleri, nihai verginin mahsubuna tabi olan ön vergi ödemesidir. Bu vergi türünün halk arasında yaygın adı Peşin Vergi’dir.

Kimler Geçici Vergi Mükellefidir?

Geçici vergiye tabi olan mükellefler şunlardır:

• Ticari kazanç sahipleri
• Adi Ortaklıklar
• Serbest meslek erbabları
• Kurumlar vergisi mükellefleri (Anonim, Limited, Kooperatif vb. şirketler) vb.

Basit usulde vergilendirilen mükellefler, yalnızca ücret, kira, menkul sermaye iradı gibi kazançları olanlar geçici vergi ödemezler,

Geçici Vergi Dönemleri

Geçici vergi, yıl içerisinde üçer aylık dönemler için beyan edilip ödenir. Dönemler ve beyan süreleri aşağıdaki gibidir:

Hesaplama Yöntemi

Geçici vergi, gelir veya kurum kazancının ilgili dönem itibarıyla tespit edilmesi ve bu kazanç üzerinden yıllık vergi oranları uygulanarak hesaplanır.

• Gelir Vergisi Mükellefleri Geçici Vergiyi Vergi Matrahları Üzerinden %15 oranında öderler,
• Kurumlar Vergisi Mükellefleri Geçici Vergiyi %25 oranında öderler,

Mahsup ve İade

Yıl sonunda verilen yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan nihai vergi tutarından, yıl içinde ödenen geçici vergiler mahsup edilir. Geçici vergiler toplamı, yıllık vergiden fazla çıkarsa, aradaki fark mükellefe belirli koşullar dahilinde iade edilir veya başka borçlarına mahsup edilebilir.

Geçici vergi uygulaması, hem devletin finansman dengesini sağlama hem de mükelleflerin vergi planlamasını kolaylaştırma açısından önemlidir. Ancak mükelleflerin bu süreçte dikkatli olmaları, doğru muhasebe kayıtları ve zamanında beyan ile ödeme yapmaları büyük önem taşır. Geçici Vergiler hazırlanırken Mali Müşavirler tarafından İndirimlerin ve İstisnaların dikkatli bir şekilde uygulanması gerekmektedir. Çünkü Geçici Vergi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisiyle birlikte ayrılmaz bir süreçtir. Bu konularla ilgili sizlere yardımcı olmaktan mutluluk duyarız