Dernekler belirli defterleri tutmakla mükelleftirler. Bu defterlerin tutulması sağlamak dernek başkanının sorumluluğundadır. Dernekler, her yıl faaliyetlerini, gelir ve gider işlemlerinin sonuçlarını düzenleyecekleri beyanname ile her yıl takip eden yılın Nisan ayı sonuna kadar mülkî idare amirliğine vermekle yükümlüdürler. Bu beyanname DERBİS sistemine derneğin kullanıcı adı ve şifresiyle giriş yapılarak yüklenir. Dernek denetim kurulları dernek tarafından tutulması gereken defterlerin usulüne uygun tutulup tutulmadığını her yıl denetler ve denetim raporu hazırlayıp yönetim kuruluna sunar. Derneklerin muhasebe süreçlerinin, derneklerin muhasebe süreçlerinde uzmanlaşmış bir Mali Müşavir tarafından takip edilmesinin daha uygun olacağı kanaatindeyim. Çünkü daha sonrasında vergi daireleri ve dernekler il müdürlükleriyle bazı sorunlar yaşanabilmektedir.

Dernekler ya işletme defteri esasıyla ya da bilanço defteri esasıyla defterlerini tutarlar. Kamu yararına çalışan dernek statüsü verilmiş dernekler ile yıllık brüt geliri 500.000 TL’yi aşan derneklerin, bir sonraki hesap döneminden itibaren bilanço esasına göre defter tutmaları gereklidir. Bilanço esasına göre defter tutan derneklerinin şubelerinin de bilanço esasına göre defter tutmaları gereklidir. Ayrıca derneklerin iktisadi işletmeleri Kurumlar vergisine tabidirler. Kurumlar vergisi oranı 2024 yılı için %25’tir.

İşletme hesabı esasına göre tutulacak defterler:

a. Karar Defteri

b. Üye Kayıt Defteri

c. Evrak Kayıt Defteri

d. İşletme Hesabı Defteri

e. Demirbaş Defteri (Zorunlu değil)

f. Alındı Belgesi Kayıt Defteri (Zorunlu değil)

Bilanço esasına göre tutulacak defterler:

a.Karar Defteri

b.Üye Kayıt Defteri

c.Evrak Kayıt Defteri

d.Alındı Belgesi Kayıt Defteri (Zorunlu Değil)

e.Yevmiye Defteri

f. Büyük Defter

g. Envanter Defteri (Zorunlu Değil)